سنگ پله و ویژگی های آن
سنگ پله
پله یکی از اجزای جدا نشدنی تمام ساختمان ها در جهان است. از دیرباز نیز پله ها از سنگ ساخته شده اند و از این رو سنگ پله را می توان در بیشتر سبک های معماری مشاهده کرد. سنگ پله را هم می توان در سازه های باستانی چون تخت جمشید دید و هم در ساختمان های آپارتمان که امروزه ساخته می شوند. این موضوع نشان می دهد که هرچند ظاهر پله دچار تغییراتی شده اما عملکرد آن ثابت بوده است. باید توجه داشت که متریال های دیگر مانند بتن و آجر نیز برای ساخت پله استفاده می شوند اما سنگ همیشه جایگاه خاص خود را داشته است. بسیار دیده شده است که عملکرد سنگ پله تحت تاثیر ویژگی های ظاهری قرار گرفته است. انتخاب سنگ پله فقط بر اساس ظاهر و زیبایی آن و عدم توجه به ویژگی های متناسب با عملکرد پله می تواند مشکل آفرین باشد.
ویژگی های سنگ های پله
پله به عنوان یکی از عناصر اصلی ساختمان همیشه مورد توجه است و سنگ پله باید شرایط استفاده در این موقعیت را داشته باشد. ویژگی های مهم یک سنگ در پله عبارت هستند از:
1) زیبایی ظاهری: سنگ پله باید بتواند زیبایی به ساختمان ببخشد و از این نظر تطبیق پذیری بالایی با سبک های معماری مختلف داشته باشد. وجود طرح ها و رنگ های مختلف سنگ های ساختمانی باعث می شود تا این متریال بتواند در بناهای مختلف با سلایق متنوع استفاده شود. برای مثال بکارگیری سنگ مشکی رنگ با نور پردازی ملایم در قسمت زیرین یا قرنیز پله، فضایی مجلل پدید خواهد آورد.
سنگ پله گرانیت
2) ویژگی های فنی: سنگی که به عنوان پله استفاده می شود باید حداقل الزامات و استانداردهای کاربری پله را دارا باشد. در غیر اینصورت به مرور زمان دچار تخریب و فرسایش شده و هزینه های تعمیر و یا تعویض را در پی خواهد داشت.
- مقاومت سایشی: یکی از مهم ترین ویژگی های مهندسی سنگ در کاربری پله، مقاومت سایشی است. مقاومت سایشی به استقامت یک سنگ در برابر سایش و خراش اشاره دارد. اگر مقاومت سایشی سنگ کمتر از حد مجاز باشد، سنگ به تدریج دچار سایش غیرمتقارن می شود که زیبایی پله را دستخوش تغییرات منفی خواهد کرد.
سنگ پله تراورتن
- نداشتن رگه: سنگ پله باید عاری از رگه های ضعیف رسی، کلسیتی یا غیره باشد. این رگه ها در مقابل نیروهای وارد شده و گشتاوری که به پله القاء می شود، می توانند باز شوند که شکستگی سنگ را در پی خواهد داشت. چنین وضعیتی در سنگ های تراورتن بسیار جدی تر است و رگه ها و لایه های سست به وفور می توانند در این سنگ ها دیده شوند.
- مقاومت خمشی: از آنجایی که نیروی خمشی مهم ترین نیروی وارد شده به پله است، سنگ پله باید مقاومت خمشی مناسبی داشته باشد. یکی از روش های افزایش مقاومت خمشی سنگ، افزایش ضخامت آن است. به روش دوبل کار کردن سنگ پله نیز می توان مقاومت خمشی آن را افزایش داد و احتمال شکستگی آن را کاهش داد.
سنگ پله محوطه بیرون
- مقاومت لغرشی: احتمال لغزش و سر خوردن در بعضی از انواع سنگ ها به ویژه در حالت خیس و مرطوب بسیار بالا است. از این رو سنگ باید در برابر لغزش و سرخوردگی مقاومت خوبی داشته باشد. برای مثال بیشتر سنگ های گرانیتی مقاومت کمی در برابر لغرش دارند و به همین دلیل از پرداخت های مختلفی همچون تیشه ای یا فلیم برای کاهش سرخوردگی استفاده می شود.
انواع سنگ پله
امروزه سنگ های ساختمانی بسیار متعددی در پله مورد استفاده قرار می گیرند اما همه ی آن ها لزوما مناسب نیستند. در محیط داخل ساختمان که تحت تاثیر کفش و سایر عوامل فرسایشی نیستند، می توان از بیشتر سنگ ها شامل مرمریت، چینی، مرمر، گرانیت و تراورتن استفاده نمود که در این صورت سنگ حتما باید ضخامت مناسبی داشته باشد. برای اینکار استفاده از ضخامت 5 سانتی متری پیشنهاد می شود.
در فضای بیرونی که تحت تاثیر کفش و همین طور عوامل جوی است، شرایط می تواند بسیار پیچیده باشد. برای مثال استفاده از سنگ لایم استون یا مرمریت نرم باعث افزایش احتمال سایش می شود. از این رو مشورت با متخصص خبره برای انتخاب سنگ بر اساس موقعیت و کاربری، ضروری است.
