ساب سنگ (بخش دوم: راهکارهای فنی برای افزایش کیفیت ساب سنگ)
ساب سنگ چیست؟
ساب سنگ یا پولیش سنگ، فرآیند ایجاد درخشش و براقیت در سطح سنگ است. این در حالی است که وجود ناهمواری های حاصل از بُرش در مراحل ابتدایی فرآیند فرآوری سنگ، کیفیت و رنگ اصلی آن را پنهان نگاه می دارد.
در فرآیند ساب سنگ با استفاده از تجهیزات و تکنیک های تخصصی، لایه رویی سطح سنگ به دو روش مکمل هم برداشته می شود؛ زبری سطح سنگ یک بار بصورت فیزیکی کاسته می شود و سطح سنگ تا حدود زیادی نرم می شود. لایه برداری بعدی از سطح سنگ توسط یک ماده ی اسیدی آلی بنام اگزالات پتاسیم (موجود در لقمه اسیدی) انجام می شود که در مقیاس میکرونی است. همزمان ماده ای که حاصل ترکیب اگزالات پتاسیم و کربنات کلسیم در سنگ های کربناته است (اگزالات کلسیم) به کمک واکس موجود در لقمه ی اسیدی بطور یکنواخت روی سطح سنگ پخش می شود و سطح بصورت آینه ای عمل می کند. باید توجه داشت که اگزالات کلسیم شفافیت بسیار بالایی دارد.
در پرداخت سنگ به روش صیقلی، تخلخل موجود در سطح سنگ با یک لایه رزین پر شده و یک سطح همگن و یکنواخت ایجاد می شود. در این صورت اگزالات کلسیم موجود در بخش سنگی و رزین پر شده در تخلخل سنگ پس از دو مرحله ساب، تواما براقیت و درخشندگی در سطح سنگ ایجاد می کنند.
باید توجه داشت که ساب پذیری سنگ های ساختمانی مختلف، می تواند متفاوت باشد. در حقیقت ساب پذیری از ویژگی های فنی هر سنگ به شمار می رود. مولفه هایی مانند سختی، تراکم و کانی شناسی سنگ ها می توانند تغییرات زیادی را در میزان ساب پذیری و به تبع آن ساب سنگ ایجاد کنند. چنانچه برخی از انواع سنگ ها مانند گرانیت ها عموما ساب بسیار خوبی می پذیرند اما سنگ های گروه لایم استون عموما از ساب پذیری پایینی برخوردار هستند و ایجاد براقیت و درخشندگی در سطح آن ها بسیار دشوار است.
از سویی دیگر، ساب سنگ در برخی از انواع سنگ ها مانند تراورتن و کنگلومرا با دشواری بیشتری همراه است. یکی از معضلاتی که در ساب سنگ های غیر همگنِ یاد شده به روش پرداخت صیقلی، هوند و حتی چرمی وجود دارد این است که سطح سنگ بصورت غیر یکنواخت سابیده می شود. مهم ترین علت این معضل، تراکم غیر یکنواخت سنگ در لایه ها و بخش های مختلف سنگ است. به علت بروز این مشکل، انعکاس نور از بخش های متراکم سنگ بیشتر و از بخش های متخلخل و به اصطلاح نَمَدی سنگ کمتر است.
روش های یکنواخت سازی ساب سنگ
در این بخش، سه روش فنی و تخصصی جهت همگن و یکنواخت سازی ساب سنگ های ناهمگن ساختمانی ارائه می شود؛ شامل:
- اشباع سنگ با رزین (روش پر هزینه)
- استفاده از لقمه ساب های فیبر HiFiber (روش مشکل)
- تنظیم فشار ساب (روش نسبتا کم کیفیت)
اشباع سنگ با رزین (روش پر هزینه)
در این روش پس از انجام یک پیش ساب، سطح سنگ بطور کامل از رزین با گرانروی یا ویسکوزیته ی بسیار کم اشباع می شود. هر چقدر تخلخل و حالت اسفنجی بودن سنگ بیشتر باشد، میزان مصرف رزین نیز افزایش پیدا خواهد کرد. پس از اینکه جذب رزین توسط سنگ به کمترین میزان خود رسید، سطح مورد نظر خشک می شود و سپس عملیات ساب سنگ بر روی آن انجام می گردد. هرچند این روش با توجه به نوع سنگ و میزان جذب آب آن می تواند هزینه ی زیادی در پی داشته باشد، اما کیفیت بیشتری نیز دارد.
استفاده از لقمه ساب های فیبر HiFiber (روش مشکل)
در این روش از انواع لقمه ساب های فیبر برای ساب سنگ استفاده می شود. این لقمه ها از الیاف تشکیل شده و حالت نَمَدی دارند به همین دلیل لبه ی حفرات موجود در سطح سنگ را نیز صیقل می دهد و به همین دلیل سطح بیشتری از ساب ایجاد می شود. لقمه های فیبر شبیه به لقمه هوند است.
اما باید توجه داشت که تنظیم فشار ساب و همین طور آرایش لقمه ساب ها در این روش به تخصص و مهارت زیادی نیاز دارد. میزان کیفیت ساب سنگ در این روش نسبت به روش قبلی کمتر است اما هم چنان کیفیت مناسبی دارد.
تنظیم فشار ساب (روش نسبتا کم کیفیت)
در این روش ابتدا بیشترین میزان ساب پذیری قسمت های متخلخل سنگ به کمک گلاس متر بررسی می شود. هنگامی که میزان ساب در قسمت نمدی سنگ به بیشترین میزان خود رسید، فشار لقمه ای اسیدی را کم کرده و به جای آن فشار و جریان آب را افزایش می دهیم تا کیفیت ساب در قسمت های براق و شیشه ای سنگ کاهش یابد. به عبارت دیگر، کیفیت ساب در قسمت های متراکم سنگ کاهش داده می شود تا با قسمت متخلخل سنگ تقریبا هم تراز شود.
تهیه شده در واحد تولید محتوای شرکت روشان روز
مشاور فنی: جواد ثنایی (عضو شورای دبیری خانه سایبری سنگ ایران)
نگارش: سعید نجاتی
