شمه ای از مباحث مالی در بازرگانی بین المللی (قسمت اول)
برگرفته از مقاله علی تابش، نشریه دانش سنگ شماره 5
مقدمه
در میان انبوه خبرهای روزانه، گه گاه به اخبار کشف سکه های طلا و نقره قدیمی از کشتی های غرق شده در دریاها برمی خوریم. براستی این سکه ها در کشتی های بادبانی قدیمی به چه کار می آمده است؟ در زمان های نسبتا دور و در غیاب سیستم های مالی و بانکی و ارتباطی، خرید و فروش مال التجاره، باید بر اساس اعتمادهای پر ریسک انجام می شد. بعنوان مثال اعتماد فروشنده به خریدار و ارسال کالا قبل از دریافت پول و یا اعتماد یک جانبه خریدار به فروشنده و ارسال پول قبل از دریافت کالا. اما راه دیگری هم برای تجارت بین المللی وجود داشت و آن عبارت بود از حمل فیزیکی مسکوکات ارزشمند به جهت خرید نقدی کالا. مثلا راهی که اروپاییان برای خرید ادویه از هندوستان بکار می بستند. البته این راه هم دارای خطرات خود از قبیل غرق کشتی، دزدی دریایی و غیره بود.
امروزه هم، در قراردادهای فروش بین المللی، کالای مورد معامله از یک کشور به کشور دیگر فروخته و حمل می شود. گاهی حتی فروشنده و خریدار، هر دو اهل کشور واحدی هستند، لیکن باز هم قرار است کالای فروش رفته به کشور دیگری ارسال شود. لذا تعریف اولیه و فاکتور برجسته در قراردادهای بین المللی این است که مبدا و مقصد کالا لزوما دو کشور مجزا باشند. بر خلاف قراردادهای داخلی، قراردادهای فروش بین المللی، از پیچیدگی ها و ظرایف خاص خود برخوردار هستند. مواردی چون حمل و نقل، انتقال اسناد، انتقال مالکیت، نقل و انتقال پول، بیمه، نقش بانک ها و… همگی در این قراردادها متفاوت از شیوه خرید و فروش داخلی است.
در میان وجوه مختلفی که یک بازرگان با آن درگیر می شود، در این مقاله سعی در تشریح استاندارد و روش های متداول ارسال وجه کالا داریم. بی شک ممکن است این سوال به ذهن خوانندگان متبادر شود که در موقعیتی که کشورمان در محاصره اقتصادی قرار دارد و در حالی که هم اکنون نقل و انتقال پول صرفا از روش های ناامن، پرهزینه و پر ریسک انجام می شود، چه جای بحث در مورد راه های رسمی و استفاده از خدمات استاندارد بانکی درنقل و انتقال پول است؟ در پاسخ باید گفت شاید برای مطالعه و آشنایی بیشتر با این مبحث کلیدی، در بهترین زمان ممکن قرار داریم. بهرحال روزی سایه شوم این تحریم ها از سپهر اقتصادی کشورمان کنار خواهد رفت و جریان عادی تجاری و بانکی و اقتصادی، به مسیر طبیعی خود باز خواهد گشت. در آن روز که تاریخش بر کسی معلوم نیست، هم بانک های ما که سال هاست تمرین مبادلات استاندارد را انجام نداده اند باید آمادگی لازم را داشته باشند و هم بازرگانان و تجار که از فردای آن روز برای مذاکره و عقد قرارداد روبروی طرف خارجی می نشینند، باید تسلط لازم بر اصطلاحات، فنون و قواعد مرسوم جهانی داشته باشند. لذا باید کوشید تا همواره از اموری که مربوط به بازرگانی بین المللی می باشد، دور نیفتاد.
